دلیل این همه اهمیت برای ولایت و امامت چیست؟
توضیح پرسش: چرا شیعه برای مسئله ولایت و امامت اینقدر اهمیت قائل است؟ قبول داشتن و نداشتن این موضوع چه تاثیری در زندگی و حیات انسانی دارد؟ همه ما اعم از شیعه و سنی مسلمان و پیرو قرآن کریم و پیامبر اکرم ص و دین اسلام هستیم قبول داشتن و یا نداشتن مسئله ولایت و امامت چه تاثیر مهمی در زندگی و رفتار عملی دارد؟
پاسخ
اولا اهمیت مسئله ولایت و امامت ساخته و پرداخته فقها و علمای شیعه نیست بلکه چیزی است که خدا و پیامبر ص و نیز اهل بیت معصوم پیامبر آن را مطرح کرده اند
در آیات و روایات متعدد اهمیت فوق العاده ولایت بیان شده است. تا آنجا خداوند خطاب پیامبر می فرماید: ای پیامبر آنچه که از جانب خدا بر تو نازل شده است ابلاغ کن وگرنه رسالتش را انجام نداده ای(مائده/۶۷)
یا اینکه خداوند امامت را باعث اکمال دین و اتمام نعمت و مورد پسند خدا قرار گرفتن دین اسلام و باعث یأس کفار دانسته است.(مائده/۳)
در منابع شیعه و سنی روایات متعددی از پیامبر اکرم ص در مورد اهمیت ولایت و امامت بیان شده است. به عنوان نمونه می‌توان به حدیث ثقلین و حدیث سفینه و حدیث غدیر و حدیث ولایت اشاره کرد.
ثانیا مسئله امامت و ولایت اهل بیت ( ع)از جهات متعددی دارای اهمیت بالا است که به چند نکته اشاره می کنیم:
نکته اول: شیعه معتقد است که حکومت و مدیریت جامعه و اجرای احکام و قوانین اسلام و ایجاد امنیت و نظم و برقراری عدالت و مبارزه با مفاسد اجتماعی و تبعیض‌ها و ظلم ها اهمیت فوق العاده دارد. دین کامل دینی است که به این بعد، توجه جدی نشان دهد. در متن دین باید مدیریت جامعه و راهکارهای شناسایی آن بیان شود.
خدا و پیامبر گرامی او نمی توانند نسبت به این موضوع مهم بی تفاوت باشند. عدم تعیین حاکم و رهبر شایسته و بلکه بالاتر، ندادن آیین نامه روشن برای تعیین آن،چیزی است که با کامل و جامع بودن دین اسلام و حکمت خدا و هوشمندی و کیاست و شفقت پیامبر هم خوانی ندارد. به همین خاطر پس از ابلاغ رسمی امامت در روز غدیر آیه اکمال دین نازل می شود.
نکته دوم : ولایت و امامت در نگاه شیعه معنای وسیع تری از زعامت و خلافت سیاسی و اجتماعی دارد شیعه معتقد است امام علاوه بر آن، نقش مرجعیت دینی را نیز به عهده دارد. یعنی همان گونه که دین را از قرآن و سنت پیامبر می گیریم باید از سنت امامان معصوم نیز بگیریم.
به تعبیر دیگر سنت امامان معصوم (ع) همانند قرآن و سنت پیامبر ص منبع دینی معتبر به حساب می آید. ما بعد از پیامبر باید دین را تنها از این خاندان اخذ کنیم و غیر آنها از اعتبار دینی برخوردار نیستند. احادیثی مانند حدیث سفینه و ثقلین گویای این حقیقت مهم هستند.
بر این اساس منابع متعدد روایی شیعه که حاوی هزاران روایت در عرصه های فقهی و غیر فقهی است جزء منابع دین به حساب می آید.
نکته سوم : مسئله امامت و ولایت علاوه بر دو جنبه بالا جنبه سومی نیز دارد که از اهمیت بالایی برخوردار است و آن اعتقاد به جایگاه الگو و اسوه بودن معصومان است.ما معتقدیم امامان، برخوردار از علم الهی و عصمت و طهارت و اخلاق فاضله اند. به همین خاطر در روایات بر روی محبت اهل بیت پیامبر اکرم ص تاکید فراوان شده است این محبت و عشق به پاکان و مطهران عامل نجات و رستگاری و وارستگی است.
نکته چهارم: دور شدن از هدایت و ارشاد اهل بیت پیامبر اکرم باعث انحرافات جدی است.
به عنوان نمونه اعتقاد به اولوالامر و واجب الاطاعه بودن همه کسانی که به هر شیوه و شگردی به قدرت و حاکمیت می رسند. به همین خاطر در نگاه آنها بنی امیه و بنی عباس و پادشاهان فعلی اولوالامر و واجب الاطاعه هستند.
بر اساس این دیدگاه مبارزه و جهاد علیه حاکمان فاسق و فاجر، مشروعیت نخواهد داشت.
باز به عنوان نمونه عادل و بهشتی دانستن همه صحابه پیامبر یعنی همه کسانی که پیامبر را دیدند و اسلام آوردند.
نقل روایتی از پیامبر به این مضمون که هر یک از صحابه من مانند ستارگان آسمان اند و به هر یک از آنها اقتدا کنید هدایت خواهید یافت.
این دیدگاه باعث این شده است که نا اهلانی مانند معاویه و عمروعاص و سمرة بن جندب و عبدالله بن ابی و عبدالله زبیر و امثال آن تطهیر و تنزیه شوند و در جایگاه الگویی قرار گیرند.
یا مانند اعتقاد به مرجعیت دینی افرادی که دلیلی بر مرجعیت دینی آنها نداریم مانند ابوحنیفه و مالک بن انس و شافعی و احمد ابن حنبل. و یا پذیرش هزاران روایات مجعول که در منابع آنها موجود است.